KASA NA STRAGANIE.

Wprowadzone w ostatnim czasie przepisy dotyczące obowiązku fiskalizacji poszczególnych firm w istotny sposób powiększają liczbę przedsiębiorstw, które stają wobec wyboru najlepszego urządzenia dla swojej placówki handlowej. Obniżenie poziomu obrotu kwalifikującego do instalacji kas fiskalnych oraz objęcie obowiązkiem rejestracji obrotu przy pomocy kas także podmiotów gospodarczych nie będących płatnikami podatku VAT, a także konieczność posiadania kasy przez firmy nowopowstające, spowodowało objęcie obowiązkiem fiskalizacji relatywnie małych firm. Obowiązek elektronicznej rejestracji sprzedaży dotyka w związku z tym także małe (choć nie zawsze) przedsiębiorstwa handlowe działające na bazarach lub w systemie handlu obwoźnego czy obnośnego.

Sprzedaż towarów i usług odbywająca się na targowiskach i bazarach na terenie całego kraju ma bardzo specyficzne cechy. Handel bazarowy, tak typowy dla krajów azjatyckich i obszaru Morza Sródziemnego, przyjął się także w Polsce. Klient ma tutaj zapewniony bliski kontakt ze sprzedawcą, zaś niskie z reguły ceny są podstawowym magnesem przyciągającym chętnych do zakupów. Transakcje odbywające się pod otwartym niebem w krajach o wyższych temperaturach są także dużą atrakcją turystyczną, w naszej strefie klimatycznej mogą narażać strony operacji handlowych na wpływ niezbyt przyjaznych warunków atmosferycznych. Letnie upały, wiosenne i jesienne opady i związana z tym wilgoć, zimowe mrozy i śnieżyce wymagają przede wszystkim od  handlowców dużej odporności zdrowotnej i psychicznej. Podobną (lub większą) wytrzymałość na zmienne warunki pogodowe powinny mieć także urządzenia wspomagające handlowców bazarowych, wśród nich także kasy fiskalne. Sprawne wypełnianie stojących przed kasami fiskalnymi zadań musi się odbywać w temperaturach często z przedziału od - 30  do +40 stopni Celsjusza, przy padającym deszczu na przemian z silnym nasłonecznieniem. Sprawność muszą zachowywać zarówno mechanizmy drukujące kas pracujących na bazarach (w momencie sprzedaży musi być wydrukowany paragon), jak też podzespoły elektroniczne w tym pamięć fiskalna (wszystkie transakcje muszą być zapisane w sposób elektroniczny) i wyświetlacze (kasjer-sprzedawca i Klient-kupujący muszą znać wartość transakcji). Wymagania te mogą być spełnione pod warunkiem zapewnienia kasie odpowiedniego zasilania. O ile bowiem targowiska i bazary w większych miastach stwarzają czasem możliwość zasilania sieciowego, to jednak mniejsze targowiska  nie zapewniają takich "luksusów". Konieczne jest więc stosowanie innych źródeł zasilania. Mogą to być np. akumulatory samochodowe albo wewnętrzne lub zewnętrzne akumulatory stanowiące wyposażenie kasy.

Kasy fiskalne stosowane w handlu bazarowym powinny więc posiadać następujące cechy:

- Niewielkie gabaryty i ciężar- urządzenie to nie powinno być dodatkowym utrudnieniem dla swojego właściciela. Codziennie musi on przecież przynajmniej dwukrotnie rozładować i załadować przywieziony towar. Z reguły do jego dyspozycji jest niewiele miejsca zarówno w samochodzie, jak i na stanowisku sprzedaży. Najważniejszy przecież jest towar, który ma być sprzedawany.

Najmniejsze kasy dostępne obecnie na rynku mają gabaryty niewiele większe od powszechnie stosowanych kalkulatorów, największy wymiar takiego cacka nie przekracza 25 cm, zaś masa (900 g) nie przekracza ciężaru bochenka chleba. Takie urządzenie można zmieścić praktycznie w kieszeni.

Większość urządzeń bazarowych ma nieco większe gabaryty, przeważnie w zakresie 30 x 30cm zaś masa  mieści  się w granicach 4 kg.

 RADZIMY: Przy wyborze kasy straganowej warto wziąć pod uwagę jej gabaryty pod kątem zajmowanego przez nią miejsca na stanowisku sprzedaży i przestrzeni ładunkowej samochodu. Wszakże ta powierzchnia kosztuje i powinna zarabiać na siebie. Kasa o zbyt dużym ciężarze będzie dodatkowym balastem przenoszonym podobnie jak towar co najmniej dwa razy dziennie-na początku i na końcu dnia pracy. Warto w związku z tym pomyśleć o kasie posiadającej poręczne uchwyty lub odpowiedni  futerał.

 - Odporność na warunki atmosferyczne- zmienne temperatury: od krańcowego mrozu do upalnej spiekoty nie mogą powodować błędów w działaniu kasy, ani wpływać na jej stan techniczny.

Większość kas straganowych wyposażona jest w wyświetlacz ciekłokrystaliczny i termiczny mechanizm drukujący. Producenci tych podzespołów gwarantują ich poprawną pracę w temperaturach nie niższych od -5 stopni Celsjusza. Jak się okazuje w praktyce parametry są często znacznie przekraczane i kasy wytrzymują takie warunki pogodowe, jakie znoszą także obsługujące je osoby.

RADZIMY: Przy zakupie kasy straganowej warto sprawdzić w jakiego rodzaju zespoły została wyposażona. Znając warunki temperaturowe można stwierdzić, na ile w krańcowych momentach odbiegają one od zalecanych przez producenta kasy. Istotny jest też sposób zabezpieczenia klawiatury przed dostępem wilgoci i zanieczyszczeń.

- Zasilanie bateryjne- kasa musi mieć możliwość pracy w dowolnym miejscu, także tam gdzie dostęp do sieci elektrycznej jest ograniczony. Akumulatory powinny być przy tym na tyle pojemne, aby zapewnić możliwość prowadzenia i rejestracji sprzedaży przez jak najdłuższy czas. Baterie  nie powinny wykluczać jednak możliwości pracy urządzenia przy zasilaniu sieciowym

Akumulatory kas pozwalają z reguły na wydrukowanie do kilkuset paragonów bez potrzeby doładowywania. Mróz ma oczywiście negatywny wpływa na ich pojemność. Coraz częściej poszczególne modele kas dają możliwość dołożenie dodatkowych akumulatorów lub zastosowania  źródła prądu o większej pojemności. Coraz częściej istnieje też możliwość wykorzystania do zasilania kasy akumulatora samochodowego poprzez odpowiednie przetwornice napięcia.

RADZIMY: W przypadku wyboru kasy, której baterie mogą mieć zbyt małą pojemność dla wydrukowania przewidywanej ilości paragonów, warto zapewnić sobie możliwość ich doładowania lub wykorzystania alternatywnego źródła zasilania.

- Łatwość obsługi- Funkcje kas bazarowych nie muszą być zbyt rozbudowane, gdyż baza asortymentowa składa się z reguły z niewielu pozycji, a stany magazynowe nie wymagają kontroli przy użyciu komputera. Transakcje w warunkach bazarowych mają szybki przebieg, dotyczą przy tym niewielu pozycji.

Większość kas straganowych posiada pojemność w zakresie kilkuset PLU, co w zupełności wystarcza dla potrzeb handlu bazarowego. Istotny wpływ na ułatwienie obsługi mają także spotykane w wielu modelach kas klawisze "szybkiej obsługi" zapewniające rejestrację sprzedaży poprzez naciśnięcie pojedynczego klawisza.

RADZIMY: Dokonując wyboru kasy straganowej warto zwrócić uwagę na jej "przyjazność" dla użytkownika. Komunikaty o błędach na wyświetlaczach alfanumerycznych znacznie ułatwiają lokalizację ew. pomyłki kasjera.

- Niska cena kasy- możliwości finansowe firm prowadzących działalność na bazarach są  przeważnie, są to z reguły przedsiębiorstwa na początku drogi budowy własnych imperiów finansowych. W tej fazie rozwoju firmy ważniejsze jest trafne inwestowanie i obrót posiadanymi środkami.  

Gros kas straganowych to kasy tanie, o cenach netto nie przekraczających obecnie 2000 zł, choć oczywiście i od tej zasady istnieją wyjątki.

RADZIMY: Przy wyborze urządzenia fiskalnego do pracy na straganie nie należy zbyt pochopnie decydować się na kasę najtańszą. Kasy straganowe nie będą pracować w tak komfortowych warunkach, tak jak kasy sklepowe, zaś przesadna oszczędność może zaowocować późniejszymi częstszymi awariami i koniecznością przerwania sprzedaży ze względu na brak sprawnej kasy.

Niestety nie wszystkie wymienione cechy mogą funkcjonować jednocześnie w poszczególnych urządzeniach fiskalnych. Niskie ceny z reguły nie idą w parze z wysoką jakością elementów konstrukcyjnych, dokładnym montażem wpływającymi na trwałość i niezawodność kas. Poszczególni producenci urządzeń fiskalnych chcąc znaleźć kompromis w wytwarzaniu urządzeń, które przy nieskomplikowanej konstrukcji odpowiadałyby bardzo ostrym, opisanym wyżej wymaganiom stworzyli szereg modeli kas, które jakkolwiek nie zawsze posiadają wszystkie cechy istotne dla urządzeń bazarowych, to jednak mogą być i są używane z powodzeniem na targowiskach całego kraju. Ich użytkownicy poznali ich cechy i "humory", stwarzają im optymalne warunki działania (np. ogrzewając je na mrozie dosłownie własnym ciałem) i wykorzystują ich parametry.

Grupa potencjalnych użytkowników kas straganowych jest bardzo liczna. Docenili to producenci i importerzy urządzeń fiskalnych  i na obecnym etapie wprowadzania kas fiskalnych w Polsce można wybrać spośród wcale pokaźnego zestawu urządzeń w mniejszym lub większym stopniu odpowiadających wspomnianym wyżej cechom. Nie sposób tu oczywiście wymienić wszystkich interesujących modeli kas przystosowanych do handlu bazarowego. Ich liczba stale się powiększa, co z jednej strony zapewnia optymalny wybór, z drugiej strony powoduje zawrót głowy. Warto wymienić choćby kilka modeli, które przeszły już chrzest bojowy w trudnych warunkach straganowego handlowania, zaś ich wygląd i parametry pomogą w wyborze zbliżonych kas także innych marek. Do kas stosowanych już dziś na bazarach należą między innymi urządzenia (w porządku alfabetycznym): ADAX FASY 3000P i 3100P, APOLLO MIKUNI, ELZAB ALFA, EURO 1000T i 2000T, NCR 2193 i 2197, OPTIMUS PASSA, OPTIMUS MAŁE TANGO, POSNET PERSONAL, POSNET ECR, SAMSUNG ER700. Wymienione kasy były instalowane w latach minionych. Obecnie także każdy liczący się producent lub importer kas fiskalnych ma w swojej ofercie kasy dedykowane dla handlu mobilnego. warto zwrócić uwagę na postępującą miniaturyzację kas, które mogą mieć gabaryty niewiele odbiegające od wielkości kalkulatora lub modnych obecnie smartfonów. Najmniejsze kasy bez problemu mieszczą się w kieszeni koszuli. Wygodne jest tu zastosowanie tzw. "kopii elektronicznej", co pozwala na eliminację konieczności przechowywania kontrolnych rolek papierowych, a co za tym idzie wymierne oszczędności finansowe, czasowe. Spośród licznych kas instalowanych obecnie na bazarach na uwagę zasługują kasy: DATECS MALUCH, ELZAB MINI, FASY PALMCASH, INNOVA HIT, NOVITUS NANOe, POSNET MOBILE, SHARP ER-A227P. Oczywiście sytuacja na rynku jest dynamiczna i nowe urządzenia pojawiają się stale, warto więc przed podjęciem decyzji o zakupie, zasięgnąć porady zaufanego lokalnego dystrybutora kas fiskalnych. Najpopularniejsze obecnie modele kas bazarowych zostały wymienione na stronie dedykowanej KASOM PRZENOŚNYM.

Moment, w którym kasa fiskalna będzie działała w każdym punkcie sprzedaży jest coraz bliższy. Zakładany okres użytkowania poszczególnych urządzeń fiskalnych nie będzie prawdopodobnie krótszy od 3-5 lat. Każdy z użytkowników kas zdaje sobie sprawę, że kasa może ułatwiać jego pracę, pod warunkiem , że wybrano najbardziej odpowiedni model. Będzie to procentować w późniejszym okresie. Wykorzystanie parametrów kasy przez jej właściciela dostarczy mu  wiele satysfakcji i zapewni "przyjemność kasowania..."  

Autor: Andrzej Kurowski